Vườn tuilip bên Thúy Hồ

Chúng tôi có một kế hoạch đi Vân Nam trong 9 ngày, và Côn Minh là điểm chúng tôi chắc chắn phải đến - vì nó là điểm chung chuyển đến những nơi nằm trong kế hoạch. Nhưng chỉ là "transit" thôi, vì thường thì chúng tôi không bị hấp dẫn lắm với những thành phố hiện đại, đông đúc. Một buổi cà phê, tôi và người đồng hành bàn bạc, hỏi thăm thời tiết, xe cộ ở Vân Nam thì tình cờ một người bạn sống ở Côn Minh để lộ thông tin đúng thời điểm chúng tôi ghé Vân Nam là lúc mà chim ải âu đang rất nhiều ở các hồ khu vực này, để tránh rét. Ngoài ra, mùa xuân, cũng là thời điểm các loại hoa đang nở rực ở Côn Minh, đặc biệt là hoa anh đào. Keyword "anh đào" đã khiến chúng tôi nhanh chóng thay đổi quyết định, ở lại Côn Minh một đêm và một ngày, rồi rời đi vào tối ngày hôm sau. Đó là một quyết định đúng đắn, để chúng tôi trở về với một thẻ nhớ đầy up ảnh hoa và hải âu.

Côn Minh là điểm đến đầu tiên trong hành trình của chúng tôi. Để đi bất kì điểm nào khác trong lịch trình, chúng tôi đều phải qua Côn Minh vì đây là thủ phủ của tỉnh Vân Nam, có tất cả các chuyến tàu, xe bus đi đến các khu vực xung quanh. Cách đến Côn Minh thì khá đơn giản, tôi đã nghiên cứu cách đi trên các diễn đàn và kinh nghiệm trên mạng. Sáng qua cửa khẩu, đi bộ ra bến xe, bắt xe khách đi thẳng đến Côn Minh. Đơn giản như vậy thôi. Tuy nhiên những gì được viết trên mạng so với những gì thực tế chúng tôi gặp phải thì là một sự khác biệt, khi mà thông tin chúng tôi nghiên cứu đã cách đây vài năm, cùng với việc hết vé xe khách đi Côn Minh buổi sáng hôm đó. 

Đ Ế N   C Ô N   M I N H   B Ằ N G   Đ Ư Ờ N G   B Ộ  T Ừ   H À   K HẨ U ( Hekou - 河口) :

Từ bến xe Hà Khẩu có hai chuyến đi Côn Minh là 10h30 sáng và 17h chiều. Tiền vé khoảng 160CNY và thời gian đi mất 5-6 giờ đồng hồ và hoàn toàn đi bằng đường cao tốc nên rất nhanh và êm. Đường cao tốc Hà Khẩu - Côn Minh sẽ đi theo tuyến Hà Khẩu - Mông Tự - Thạch Lâm - Côn Minh.

Theo như lịch trình cũ, mọi người đi bus Hà Nội - Lào Cai sáng sớm 4h30 đến nơi, chờ đến 7h30 cửa khẩu mở cửa và qua hải quan, rồi tìm ra bến xe mua vé xe đi Côn Minh lức 10h30. Nhưng năm nay xe khách đi Lào Cai không còn lịch trình như vậy nữa, sau khi có đường cao tốc Hà Nội - Lào Cai thì thời gian đi nhanh hơn nhiều và không có mấy xe đi đêm. Nếu chúng tôi đi từ tối hôm trước thì sẽ đến Lào Cai rất sớm, lại phải thuê khách sạn nghỉ lại. Vì vậy chúng tôi quyết định đi tàu lên Lào Cai, 7h30 đến nơi. Lần chần ăn sáng, mua đồ, đi qua hải quan bị cò mồi mua giấy kiểm dịch mà chúng tôi mất kha khá thời gian, cộng với múi giờ bên Trung Quốc nhanh hơn 1 giờ đồng hồ, chúng tôi đến bến xe hơi muộn.

So với thông tin đọc được trên mạng, thì bến xe khách Hà Khẩu không còn ở ngay cửa khẩu nữa. Nó đã chuyển đi cách đó khoảng 6-7 km nên không thể đi bộ. Đang lang thang hỏi thăm thì tôi chợt thấy anh thanh niên người Việt mà chúng tôi đã nhìn thấy ở cửa khẩu đang vội vàng bắt taxi đi đâu đó. Đoán chừng anh đi ra bến xe, chúng tôi nhanh chóng chạy lại hỏi han và xin đi cùng. Như vậy mỗi người 10 CNY, chúng tôi ngồi taxi ra bến xe.

Bạn mình và "vị cứu tinh chung taxi" đang bàn tính cách đi Côn Minh

Rất may "người mới quen trên xe taxi" cũng đi Côn Minh, là du học sinh về quê ăn tết và giờ trở lại trường, chúng tôi có luôn người để bám càng mà không phải suy nghĩ. Chúng tôi may mắn khi gặp được anh, không phải lo nghĩ gì nhiều với rắc rối sắp gặp phải - hết vé đi Côn Minh lúc 10h30. Việc đi lại ở Trung Quốc rất nghiêm ngặt, một khi bến xe đã bán hết vé là hết vé, xe 45 hỗ là chở đủ 45 chỗ, họ không nhồi nhét thêm chỉ một khách. Và mua bất kì loại vé xe hay vé tàu gì ở Trung Quốc đều phải có chứng minh thư, đối với người nước ngoài là passport để tránh tình trạng phe vé chợ đen. Ở những vùng như Hà Khẩu, xa xôi hẻo lánh cũng chẳng mấy khi ai vi phạm, có thì cũng rất ít. Nếu đi chuyến xe lúc 5h chiều, chúng tôi sẽ đến Côn Minh rất muộn, và từ giờ đến lúc ấy chúng tôi sẽ làm gì?. Anh "du học sinh đã có vợ" đi cùng gợi ý cho chúng tôi hay là ra ga mua vé tàu đi Côn Minh. Tuy nhiên chúng tôi đã nghiên cứu, và chỉ có tàu lúc 4h chiều đi Côn Minh, không có khác biệt mấy. Cuối cùng, chúng tôi có một quyết định thay thế, mua vé đi Mông Tự (Mengzi -蒙自) rồi từ đó mua vé đi Côn Minh. Thành phố này nằm trên trục đường Hà Khẩu - Côn Minh và khá đông đúc. Khi đến bến xe Mông Tự, chúng tôi ngồi chờ anh đi mua vé, quan sát người qua người lại. Phần lớn khách ở đây toàn là người vùng núi, người dân tộc ở Vân Nam, với những kiểu thời trang của HKT tóc xanh tóc đỏ (chúng tôi mới gật gật đầu đồng ý sao HKT lại được hoan nghênh ở Tàu) và không tìm lấy được một gương mặt sáng sủa xinh đẹp. Sau khi vị cứu tinh trở ra từ phòng vé, chúng tôi lại được tiếp nhận tin tức đã hết vé xe đi Côn Minh (lại hết). Không hiểu sao lúc ấy tôi chẳng lo lắng hay bàng hoàng gì cả, thôi lại nghĩ xem có cách nào không. Hoặc là lại đi ra ga xem có tàu không, hoặc là chờ đến 18h để đi chuyến tiếp theo, hoặc là mua vé chợ đen 200 CNY để được đi chuyến xe lúc 15h. Chúng tôi bàn bạc và quyết định mua vé chợ đen (anh giải thích ở đây vùng nông thôn, nên vẫn thỉnh thoảng có tình trạng vẽ chợ đen). Cuối cùng do thời gian đàm phán hơi lâu, anh không tìm thấy người bán vé chợ đen đâu cả và chúng tôi lại phải nghĩ cách khác (thực ra là mình anh nghĩ, vì chúng tôi biết gì đâu). Cuối cùng, chúng tôi gặp may khi ở bến xe có một người đang đi mời khách đi Thạch Lâm (thành phố du lịch cũng nổi tiếng, cách Côn Minh 80km). Đó là xe chở công nhân chạy không về Thạch Lâm, họ tìm khách để kiếm chút đỉnh. Vậy là chúng tôi theo xe, có mỗi mình chúng tôi và một cô bé dân tộc, anh lái xe đi cái xe 54 chỗ to đùng về Thạch Lâm, giá 70 CNY/ người. Từ Thạch Lâm, chúng tôi dễ dàng mua vé về Côn Minh, 28 CNY/người trong khoảng 1h30 phút đến nơi. Chúng tôi đặt chân đến bến xe phía Đông của Côn Minh vào 7h30 tối.

N Ế U   H Ế T   V É   X E   H À  K H Ẩ U  -  C Ô N   M I N H

Vậy là từ cửa khẩu Lào Cai - Hà Khẩu, phải bắt taxi đến bến xe Hà Khẩu mất khoảng 20 CNY/xe. Mua vé thẳng đi Côn Minh được thì tốt, còn nếu không mua được thì đừng lo, hãy mua vé đi Mông Tự (Mengzi - 蒙自) mất 68 CNY và đến Mông Tự thì mua vé tiếp đi Côn Minh (tầm 200 CNY). Còn nếu ở Mông Tự hết vé, thì hay đi Thạch Lâm (Shilin - 石林) giá 70 CNY rồi từ Thạch Lâm mua vé về Côn Minh (Kūnmíng - 昆明) giá khoảng 28 CNY.

Từ khách sạn chúng tôi đến Thúy Hồ mất 15-20 phút đi bộ. Ngay khi lấp ló thấy hồ nước chúng tôi đã bị bàng hoàng vì số lượng chim hải âu ở đây. Trắng luôn cả mặt nước, chim đậu trắng xóa cả nóc thuyền, và "ị" cũng trắng những vỉa hè ven hồ. Ở đây có dịch vụ bán bánh mì để làm mồi cho chim, để bánh mì vào tay, chim sẽ sà đến ăn và bạn sẽ có bức hình đẹp. Rất nhiều người đến đây chụp ảnh, chưa kể chúng tôi đi đúng vào Chủ nhật, mọi người được nghỉ nên số lượng người càng đông. Ở đây cũng có dịch vụ cho thuê thuyền đi ra giữa hồ để ngắm chim nữa.

Một tiếng hú do một người nào đó gây ra, làm động đàn chim dưới mặt nước bỗng hàng loạt bay lên rất ngoạn mục

Trong trường hợp có nhiều chim bay trên đầu như thế này thì kinh nghiệm xương máu của tôi là phải đội mũ hoặc cầm ô khi đi ngắm chim. Sau khi ố á trầm trồ vì cảnh tượng cả đời mới lần đầu tiên nhìn thấy như thế này, tôi nghe thấy một tiếng "bụp" trên đầu và một sự nghi ngờ to lớn hiện lên trong đầu. Một con chim nào đó đang hả hê trút nỗi buồn trong lòng lên đầu tôi. Sau khi xác thực bởi bạn đồng hành, tôi đã tận mắt nhìn thấy món quà của chú chim lên cái mũ của mình. Rất may, tôi đã đội một cái mũ. Đáng lẽ tôi nên đề phòng hơn là căng chiếc ô mang theo nữa để không phải giặt cái mũ.

Buổi sáng và chiều có hàng nghìn con chim hải âu đậu ở trên cây, ở mặt nước, ở trên nóc thuyền. Vậy mà khi hoàng hôn xuống, mặt trời lặn, chúng biến mất như chưa từng ở đó. Chỉ có dấu vết duy nhất là những vệt màu trắng chúng để lại trên thuyền và trên mặt đất. 

Ở Thúy Hồ không chỉ có hồ, có chim mà có rất nhiều hoa. Chúng tôi đã quyết định không vào vườn thú Côn Minh (nằm trên Viên Thông Sơn) để chụp hoa anh đào. Một phần vì nó mất 15 CNY mỗi người, một phần vì chúng tôi đến đó quá muộn và nó rất rộng, đông người nên chúng tôi không xác định được thời gian phải bỏ ra. Chúng tôi cần kiểm soát thời gian để kịp trời còn nắng giành cho chụp ảnh, rồi quay trở về hostel lấy đồ, ăn tối và ra ga. Vì vậy đóng cọc ở Thúy Hồ là sự lựa chọn sáng suốt. Thúy Hồ là một quần thể rất nhiều hồ nhỏ cạnh nhau, ngăn cách bằng những công viên hoa đủ màu sắc. Không khó đển nhận ra một vùng trời toàn anh đào đang nở rộ ở đây.

Đây là lần đầu tiền tôi thấy nhiều anh đào như thế, cứ như thể mình ở Nhật Bản vậy. Hôm ấy là chiều chủ nhật, nên người ta tổ chức lễ hội nhảy múa theo nhạc dân gian dưới những bụi hoa anh đào. Chúng tôi không có nhiều không gian để chụp ảnh lắm, vì cứ xông vào lại bị đẩy ra và rất nhiều người đi lại, khó để có ảnh đẹp.

Ngoài hoa anh đào, còn có nhiều cảnh sắc khác khiến chúng tôi mê mẩn. Thoát khỏi đám đông nhảy múa dưới gốc anh đào, công viên Thúy Hồ lại thanh bình, rực rỡ với cả Tulip, rừng trúc và các loại hoa khác mà tôi không biết tên. Ở đây họ rất chăm hoa, kể cả những khóm hoa trên đường, đều là hoa thật, nở rộ đúng mùa, quy hoạch rất đẹp.



Riêng việc luẩn quẩn ở Thúy Hồ cũng có rất nhiều góc đẹp. Và chúng tôi đụng rất nhiều các tay săn ảnh đến đây chụp chim và chụp hoa, với súng ống rất dài và nặng. Phần lớn các tay săn ảnh này đều là những bác đã 50 - 60 tuổi có thời gian và tiền bạc. Thỉnh thoảng họ lại góp ý cho chúng tôi chụp ảnh sao cho đẹp (mỗi tội tôi không nghe hiểu được gì cả :)))

Ở Côn Minh, chúng tôi không có nhiều thời gian thưởng thức đồ ăn và chủ yếu ăn ở những local restaurant bên đường. Người dân ăn gì, chúng tôi ăn nấy, trung bình chỉ mất tầm 10 CNY/người. Đặc biệt có một bữa chúng tôi ăn nồi canh rau nấu nước dùng gà giá 10 CNY rất ngon, không cay và không dầu mỡ như các món khác. Còn lại các món ăn khác đa phần mùi vị giống nhau, mùi đặc trưng Vân Nam nói riêng và Trung Quốc nói chung, béo và cay nồng. Bữa cuối cùng ăn đồ ăn ở Côn Minh là món khoai tây chiên miếng to trộn với các loại gia vị "đặc trưng" kể trên. Hậu quả là những ngày cuối cả hai đứa đều bị nhiệt miệng do ăn nhiều món cay nóng mà ít rau. Tạm biệt Côn Minh, chúng tôi bắt xe bus số 64 từ hostel thẳng ra ga Côn Minh với một khay dâu tây Trung Quốc rất ngon, hộp khoai tây chiên chưa ăn hết và một ít xoài dầm chua đến rùng mình.

C H I Ề U   V Ề   V I Ệ T   N A M  -  V Ẫ N   H Ế T   V É

Chúng tôi có trở lại Côn Minh sau đấy vài ngày để bắt xe đi những nơi khác, tuy nhiên cũng chỉ ngự ở các bến xe mà thôi. Đến Côn Minh chật vật vất vả, đi khỏi Côn Minh chúng tôi cũng không quá may mắn. Một lần nữa hai đứa phải mua vé xe đi Mông Tự, từ Mông Tự về Hà Khẩu chứ ko về thẳng được Hà Khẩu như dự kiến. Chúng tôi đi La Bình chụp hoa cải và dự định từ La Bình đón tàu về Nam Ninh, rồi từ Nam Ninh đi thẳng về Hà Nội. Tuy nhiên, do không mua được vé tàu đi Nam Ninh mà chúng tôi phải quay lại Côn Minh để có xe về Việt Nam. Chuyến xe muộn nhất từ La Bình đi Côn Minh là 17h tối, đến bến xe là 20h30 trong khi xe muộn nhất từ bến xe phía Đông đi Hà Khẩu là 20h. Tính toán sai 30 phút khiến chúng tôi buộc phải lựa chọn, hoặc sáng hôm sau đi chuyến 10h sáng về Hà Khẩu và ở lại Côn Minh một đêm, hoặc là mua vé đi Mông Tự luôn tối hôm đó chuyến 9h30 phút và đến bến xe Mông Tự lúc 2 giờ sáng - chắc chắn chẳng bến xe nào mở cửa bán vé lúc ấy cả. Vậy mà hai đứa con gái liều lĩnh quyết định đi Mông Tự để đến bến xe giữa đêm, xác định sẽ vật vờ hơn 4 tiếng đồng hồ cho đến chuyến xe đầu tiên đi về Hà Khẩu. Quyết định này rất liều lĩnh và có phần rủi ro rất lớn, vì Mông Tự không phải khu vực sầm uất như Côn Minh, đêm hôm nếu bến xe đóng cửa và không có ai, gặp người xấu ko biết sẽ ra sao. Tuy nhiên do bạn tôi muốn về sớm để hôm sau đi làm, cộng với việc quan sát thấy ở Trung Quốc dù ở đâu thì cũng có rất nhiều cảnh sát tuần tra, nên chúng tôi hy vọng ở bến xe cũng vậy, và chúng tôi sẽ an toàn. May mắn hơn dự định, xe Mông Tự đến bến xe lúc 1h30 phút sáng, và lái xe ngủ lại trên xe, họ cho phép khách ngủ lại xe cho đến sáng. Ngoài chúng tôi ra có vài người khách nữa cũng ngủ lại, vậy là chúng tôi không phải thức vật vờ như dự tính. 6h30 phút sáng, tôi tỉnh dậy, thấy ánh đèn lấp ló trong bến xe và có một vài người ra vào. Nhanh chóng đánh thức bạn dậy, chúng tôi mua được vé cho chuyến xe về Hà Khẩu lúc 6h50 phút.

H A I   C O N   Đ Ư Ờ N G   B I Ê N   G I Ớ I

Kể chuyện một ít về quãng đường này, nó làm tôi nhớ đến cũng thời gian này năm ngoái. Trên đường từ Mông Tự về Hà Khẩu, tôi ngủ gần một nửa đường để khi tỉnh dậy nhìn thấy rừng núi um tùm mới nhận thấy gần về đến Việt Nam thân thuộc. Ẩm hơn, rừng rậm hơn, hoa gạo và sông Hồng, không khí và cảnh vật quen thuộc lắm. Nhìn sang bên kia sông, tôi ngờ ngợ đã thấy cảnh này ở đâu rồi, và tôi nhớ đến chuyến du xuân năm ngoái. Cũng là xuất hành đầu xuân, năm ngoái chúng tôi chạy xe máy đi ngắm hoa đào ở Y Tý, đi qua Sa Pa, vòng theo đường biên giới để đến Lũng Pô nơi có cột mốc đánh dấu điểm con sông Hồng chảy vào đất Việt. Để vào đến Lũng Pô, chúng tôi phải đi con đường đất lấn cấn sỏi đá, xe sóc nảy tưng tưng cả người và xe. Tôi và "partner" nhìn sang bên kia sông, thấy một sự khác biệt rất lớn: chúng tôi đang đi một con đường rất xấu và bên kia, họ có cả một công trình đường cao tốc rất đẹp "ở phố núi". Hình ảnh đó nhiều lần vẫn hiển hiện với suy nghĩ về sự cách biệt giữa hai đất nước. Chỉ cách một dòng sông, có hai đời sống chênh lệch như thế. Ở trên xe về Hà Khẩu lần này, tôi nhận ra đúng Lũng Pô ở bên kia sông,và mình đang đi trên con đường mà năm ngoái tôi cứ ngóng sang "đến bao giờ mình mới có được những công trình như thế?".

Lào Cai - Côn Minh - Lào Cai

Tháng 3.2015