Từ Sơn La về Hà Nội, tay xách nách mang, tôi có nguyên cả một thùng carton chỉ đựng đồ ăn. Phần lớn cân nặng là mận, vì mận Sơn La vào mùa. Còn lại toàn là những gia vị đặc trưng Tây Bắc, tôi mang về để dùng dần. Đương nhiên, trong đó không thể thiếu mắc khén. Lần đầu tiên biết đến thứ hạt gia vị thơm lừng này không phải ở Tây Bắc, mà khi tôi ăn hải sản ở Bắc Kinh. Món tôm đất sốt cay, thi thoảng ăn lại vấp phải những hạt nhỏ gây tê tê ở đầu lưỡi, mà không phải ai ăn cũng quen. Về sau này, ăn nhiều món miền núi, tôi mới nhận ra mùi vị này. Mắc khén ở Tây Bắc thường được giã thành bột và tẩm ướp với các món thịt nướng hoặc nấu các món ăn đặc trưng. Ở nhà bạn người dân tộc Thái, món ăn nào gần như cũng thoang thoảng của mắc khén. Đôi lúc tôi cảm thấy mắc khén như là linh hồn của những món ăn người Thái. Món nướng mắc khén, canh cũng có mắc khén, món hầm cũng mắc khén, món chấm cũng mắc khén. Khi hạt đã giã nhỏ, tẩm ướp với thức ăn thì cái tác dụng gây tê tê đầu lưỡi sẽ không còn mạnh mẽ, như khi chẳng may cắn vào nguyên hạt.
Lần này trong tủ gia vị của tôi có một gói mắc khén nguyên hạt khô mua ngoài chợ, mà một gói mắc khén đã giã mà mẹ bạn dồn số mắc khén còn lại trong nhà cho tôi. Quý lắm, thích lắm. Nhân tủ lạnh có nửa con vịt đang chờ ngày nấu, có sẵn mắc khén, tôi làm món ăn thường ngày nhưng có ít biến tấu mang phong vị của người Thái. Phần đầu, cổ và chân mang đi ninh nước cho ngọt, nấu với măng để ăn cùng bún. Phần thịt thà mượt mà đem ướp mắc khén, muối, tiêu rồi nướng lò. Thế là đủ cho một bữa trưa ngon lành.
_________________________________________________________________________________

• Một ít gừng và rượu trắng
• 1/2 con vịt (bao gồm cả đầu và cổ)
• 1 tablespoon mắc khén giã
• 1 teaspoon hạt tiêu
• 2 teaspoon bột canh/hạt nêm
• 1 1/2 tablespoon hạt vừng 

• 300 gram măng đã xé
• 1 - 2 củ hành tím
• Vài cọng hành lá
• Rau húng ăn kèm
• Bột nêm và gia vị
• Bún ăn với canh măng

• Dùng rượu hòa với một ít gừng giã nhỏ. Dùng rượu gừng xát khắp miếng vịt để khử mùi hôi của thịt vịt. Chặt riêng phần đầu, cổ, chân để riêng. 
• Phần mình con vịt để nguyên rồi ướp với các gia vị mắc khén, hạt tiêu, bột canh/hạt nêm. Dùng tay xoa đều các gia vị trên miếng vịt cả trong lẫn ngoài.
• Ướp thịt trước khi nướng ít nhất một tiếng. Để qua đêm càng tốt. Đối với các món thịt ướp mắc khén, tốt nhất chỉ nên ướp cùng tiêu và muối. Nếu thích ăn cay có thể thêm bột ớt. Không nên cho thêm nhiều gia vị sẽ làm mất đi mùi vị thơm ngon đặc trưng của mắc khén.
• Vặn lò lên 200 độ C.
• Lót giấy bạc hoặc giấy nến lên khay. Đặt miếng vịt đã ướp lên rồi cho vào lò nướng trong vòng 40 - 50 phút.
• Trong thời gian nướng phải canh lò và thỉnh thoảng lật miếng thịt cho chín vàng hai mặt và không bị cháy.

Tada! Vịt nướng ra lò màu vàng ươm hấp dẫn cùng mùi mắc khén thơm lừng

• Trước khi thịt chín khoảng 5 - 7 phút, lấy khay vịt ra và rắc hạt vừng lên. Cho khay vịt vào nướng tiếp đến khi vừng chín và thơm thì lấy ra.

• Nếu cổ và đầu vịt chưa đủ để làm nước ngọt, có thể sử dụng thêm khoảng 200 gram xương heo để ninh cùng. Tuy nhiên mình không dùng xương heo vì thấy không cần thiết và cũng không muốn ăn quá nhiều đạm thịt.
• Trong lúc nướng mình vịt, thì phần đầu và cổ chặt miếng vừa ăn, rồi ướp cùng một ít bột nêm, hành tím băm cho thơm trong 15 phút.
• Măng đã xé cho vào nồi nước luộc kĩ rồi đổ phần nước đi. (thường mọi người luộc măng trước khi nấu để khử độc măng. Ngoài ra ở ngoài chợ họ cũng đã ngâm măng trong nước, cũng đã khử được rồi. Nhưng mình cứ luộc lại cho chắc ăn).
• Cho phần vịt vào nồi xào săn rồi cho nước vào đun sôi. Sau khi sôi thi vặn lửa nhỏ liu riu cho vịt chín mềm và ra hết phần ngọt vào nước.
• Khi vịt đã đạt yêu cầu, cho măng vào nồi vịt, đun khoảng 5 - 6 phút rồi nêm gia vị nồi canh cho vừa ăn.

_________________________________________________________________________________

• Chan nước dùng vịt và măng vào bát bún, ăn kèm với thịt vịt đã nướng. Rắc hành lá lên trên. 
• Vịt ăn ngon nhất cùng với rau húng và nước mắm hoặc xì dầu tỏi ớt.

• Sắp xếp thời gian khi nướng vịt xong nồi canh măng cũng xong là đẹp tròn trịa nhất
• Khi nướng vịt, vịt ra rất nhiều mỡ. Có thể đổ phần mỡ này vào nồi nước canh măng cho tăng mùi vị.
• Vịt sẽ ngon hơn nếu được nướng bằng than. Cách ướp thịt tương tự, khi nướng kẹp cả miếng vịt vào vỉ và nướng trên than hồng âm ỉ. Chú ý lật nhiều lần để tránh bị cháy xém.